ما پیش از این به بررسی بازی Shenmue و بررسی بازی Shenmue 2 پرداختیم و حال به نسخه‌ی سوم رسیدیم. اکنون فرصت خوبی است تا یک مقدمه‌ی جامع بنویسم و داستان مجموعه را شرح دهیم. با بررسی بازی Shenmue 3 همراه ساویس‌گیم باشید.
تاریخچه شنمو
بازی شنمو پرخرج‌ترین اثر ساخته شده در زمان خود بود. این بازی که سال ۱۹۹۹ میلادی برای دریم کست عرضه شد، بالغ بر ۷۰ میلیون دلار خرج روی دست سگا گذاشته بود. متأسفانه بازی با استقبال خوبی مواجه نشد ولی سازندگان بلافاصله کار روی Shenmue 2 را آغاز کرده بودند و این بازی نیز ۴۷ میلیون دلار هزینه برد. شوربختانه علیرغم شایستگی، هر ۲ شماره شکست تجاری سنگینی خوردند. تا جایی که برخی می‌گویند شنمو و استاد یو سوزوکی موجبات ورشکستگی سگا را فراهم آورده‌اند! البته که این ادعا اغراق‌آمیز و نادرست است. اما چرا شنمو این‌قدر پرخرج بوده است!؟ آن هم در دوره‌ای که اکثر بازی‌های بزرگ بین ۳ تا ۶ میلیون دلار هزینه‌ی ساخت در بر داشتند!
نخست باید اشاره کرد که بازی شنمو ابتدا برای کنسول سگا ساترن (Sega Saturn) برنامه‌ریزی و ساخته شده بود، منتهی در اواسط ساخت سگا درخواست کرد که پروژه به کنسول بعدی آن‌ها یعنی دریم کست (Dreamcast) منتقل شود. این موضوع طبیعتاً مستلزم آن بود که موتور بازی‌سازی تغییر کند و ارتقاء یابد. یکی از دلایل عمده‌ی افزایش هزینه‌ی ساخت همین بوده است. برای همین است که هزینه‌ی ساخت شنمو 2 علیرغم اینکه بازی بسیار بزرگ‌تر و گسترده‌تری است، به مراتب کم‌تر از بازی نخست شده است.
نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه شود این است که شنمو سال‌ها از زمان خودش جلوتر بود. این بازی به معنای واقعی کلمه انقلابی و یک دستاورد فنی شگفت‌انگیز بود. کافی است کیفیت ساخت شنمو را با جی تی ای آن دوره مقایسه کنید که دوربین بالا به پایین و کیفیت گرافیکی بسیار ساده و ابتدایی داشتند. در برابر شنمو تماماً سه بعدی بود، محیط‌های پرجزئیات با شخصیت‌های فراوان داشت که هر کدام اهداف خاص خود را داشتند، بازی سیستم آب‌وهوایی متنوع داشت، چرخه‌ی شبانه‌روز به علاوه‌ی فعالیت‌های جانبی و مینی گیم های گسترده و کلی ویژگی دیگر که بازی‌های آن دوره حتی به خواب هم نمی‌دیدند.
پس چرا با وجود این شایستگی‌ها بازی شکست تجاری خورد؟ علت اصلی این ماجرا فروش افتضاح کنسول دریم کست بود. سگا به طور کامل قافیه را به دیگر شرکت‌ها باخته بود و سطح رقابت در بازار به لطف عملکرد شگفت‌انگیز سونی و نینتندو فوق‌العاده سنگین شده بود. در واقع برای اینکه بازی شنمو به سودآوری برسد و هزینه‌ی ساخت را برگرداند، باید همه‌ی دارندگان کنسول ۲ نسخه از بازی را می‌خریدند!
اصلاً چرا با وجود شکست تجاری بازی نخست، دنباله‌ی بازی چراغ سبز گرفت!؟ پیش از این گفته بودیم که استاد یو سوزوکی مدت‌ها قبل برنامه و طرح کلی یک مجموعه بزرگ را نوشته بود و اصلاََ قرار بود شاهد ۴ یا ۵ بازی اصلی باشیم. ساخت شنمو 2 نیز بلافاصله کلید خورده بود و مدت‌ها قبل در پیش تولید قرار داشت. از طرفی سگا اعتماد کامل به استاد یو سوزوکی داشت. ایشان یکی از دلایل اصلی موفقیت و شکوفایی سگا بودند و در همه‌ی بازی‌های اصلی کنسول‌های سگا به نوعی نقشی کلیدی بر عهده داشتند.
پس از اتفاقات ناگواری که افتاد (شکست تجاری مجموعه و ورشکستگی سگا) هیچ امیدی به ادامه‌ی مجموعه‌ی شنمو نمی‌رفت. طرفداران سال‌ها در انتظار یک دنباله بودند و تقریباً همه قطع امید کرده بودند. با این حال سال ۲۰۱۵ به طرز معجزه آسایی شاهد معرفی Shenmue 3 بودیم. هزینه‌ی اولیه‌ی ساخت بازی توسط سایت جمع‌آوری حمایت مالی کیک استارتر به دست آمده بود و سونی نیز قسمتی از هزینه‌ی ساخت و تبلیغات را بر عهده گرفت. کارگردان این بازی نیز استاد یو سوزوکی بود و به این واسطه نزدیک به ۷۰ هزار نفر مبلغی بالغ بر بیش از ۶ میلیون دلار را برای ساخت بازی در کیک استارتر اهدا کردند. اتفاقی عجیب و بی سابقه که در نوع خود رکورد شگفت‌انگیزی بود.
این موضوع نشان دهنده‌ی محبوبیت بالای مجموعه در بین طرفداران بود. افرادی که بازی‌های شنمو را تجربه کرده بودند شیفته‌ی آن می‌شدند و حتی گذر سال‌ها نیز از این علاقه ذره‌ای نکاسته بود. سرانجام بازی شنمو 3 سال ۲۰۱۹ عرضه شد و هزینه‌ی ساخت آن در مجموع حدود ۲۰ میلیون دلار شد.
نوشتار مرتبط: 30 بازی داستان‌محور برتر
داستان شنمو
در ادامه کلیت داستان را برای افرادی که بازی‌های قبلی را تجربه نکرده‌اند شرح می‌دهیم. داستان در دهه‌ی هشتاد میلادی حول شخصیت ریو هازوکی جریان دارد. ریو یک نوجوان اهل یوکوسوکای ژاپن است که به همراه پدرش هنرهای رزمی را به صورت جدی دنبال می‌کنند و یک دوجو یا آموزشگاه هنرهای رزمی نیز دارند. یک روز ریو هنگام برگشت به خانه متوجه اتفاقات مشکوک و سر و صدایی در دوجوی خانوادگی خودشان می‌شود. وقتی به آن جا می‌رود پدرش ایوائو را می‌بیند که با یک شخص مرموز چینی به نام لن دی درگیر است.
ریو بلافاصله مداخله می‌کند و لن دی به سادگی با یک حرکت او را نقش زمین می‌کند. لن دی از ایوائو می‌خواهد که دست ساخته‌ای اسرارآمیز به نام آینه‌ی اژدها را به او بدهد. پس از اینکه لن دی به خواسته‌اش می‌رسد، ایوائو را در مقابل چشمان پسرش ریو می‌کشد. اینجاست که آتش انتقام در چشمان ریو شعله‌ور می‌شود و تمام یوکوسوکا را در جستجوی لن دی زیر و رو می‌کند تا بالأخره متوجه می‌شود که او راهی هنگ کنگ شده است. داستان در شنمو 2 ادامه پیدا می‌کند.
شنمو 2 همان‌طور که در بررسی بازی گفتیم به مراتب بزرگ‌تر و گسترده‌تر است. داستان نیز به فراخور عظیم‌تر و جذاب‌تر شده است و مخاطب رازهای بیش‌تری را از خانواده‌ی هازوکی کشف می‌کند. پس از اتفاقاتی که در پایان بازی دوم رخ دادند، داستان به یک‌باره حالتی فانتزی می‌گیرد و با یک تعلیق بزرگ خاتمه می‌یابد. در ادامه برای سال‌ها هیچ خبری از شنمو نبود تا اینکه بالأخره سال ۲۰۱۹ شنمو 3 از راه رسید و دقيقاً از نقطه‌ی پایان شنمو 2 ادامه یافت.
ما در بالا به طور خلاصه داستان کلی را بدون افشای هیچ جزئیاتی توضیح دادیم، ولی بدون شک صرف دانستن این پیش‌زمینه برای تجربه‌ی شنمو 3 کافی نیست. همچنین سازندگان یک ویدیوی معرفی نیز برای گیمرهای تازه‌وارد تعبیه کرده‌اند تا اتفاقات اصلی را متوجه شوند. ولی آن ویدیو نیز خیلی کوتاه و مختصر است. بنابراین به شدت توصیه می‌کنیم که برای لذت بردن هر چه بیش‌تر از Shenmue 3، حتماً بازی‌های قبلی را تجربه کنید.
نوشتار مرتبط: داستان Gravity Rush؛ جواهری ناشناخته
بررسی بازی Shenmue 3
برویم سراغ خود بازی، وقتی برای نخستین بار کنترل ریو را در شنمو 3 به دست می‌گیرید، طبیعتاً حس متفاوتی را تجربه خواهید کرد. مخصوصاً اگر بازی‌های قبلی را اخیراََ تجربه کرده باشید. کنترل بازی به نسبت بازی‌های کلاسیک تغییر کرده و اندکی بهتر شده است. کیفیت بصری نیز پیشرفت قابل توجهی به خود دیده ولی اصلاً قابل ملاحظه با بازی‌های روز نیست. بنابراین همین ابتدا بگویم که انتظارات خودتان را در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دهید.
مدتی زمان میبرد تا به سیستم کنترل بازی تسلط پیدا کنید. چرا که انیمیشن‌های بازی در وضعیت خوبی قرار ندارند و آن حالت خشکی را کماکان حس خواهید کرد. نکته‌ای که از همان لحظات ابتدایی خودنمایی می‌کند اما موسیقی گوش‌نواز بازی است. درست مثل بازی‌های نخست با یک موسیقی گوش‌نواز و درجه یک طرف خواهیم بود که به محیط‌های بازی جان می‌بخشد.
گیم پلی بازی شنمو 3 چندان تغییری نسبت به گذشته نکرده است. اما تغییرات اندک صورت گرفته به اندازه‌ی کافی جذاب و لذت‌بخش بوده‌اند. یکی از آن تغییرات تمرکز بیش‌تر روی فعالیت‌های جانبی و مراحل فرعی است. در واقع پیشروی در مراحل اصلی چند لایه شده است. به عنوان مثال شما برای انجام مرحله‌ی فرعی به سراغ شخصی می‌روید و از او درخواست کمک می‌کنید، او از شما می‌خواهد که ابتدا فلان کار را برایش انجام دهید تا شما را راهنمایی کند، سپس به شما می‌گوید که به شخص دیگری مراجعه کنید و الی آخر. این سیستم در بخش ابتدایی بازی خیلی تکرار می‌شود و احتمالاً حوصله‌ی شما را سر ببرد. در واقع دهکده‌ی اول بازی را باید به نوعی تحمل کنید.
چند ساعتی که تحمل کنید به بخش اصلی و شگفت‌انگیز بازی می‌رسید. منطقه‌ی دوم بازی به معنای واقعی کلمه وصف ناشدنی و رویایی است. شخصاً حسابی از بازی و روند آن نا امید شده بودم و تصور نمی‌کردم بازی بتواند در حرکتی غیرمنتظره این روند را جبران کند. اما به محض اینکه میان‌پرده‌ی ابتدایی منطقه‌ی دوم بازی را دیدم محو فضاسازی و طراحی چشم‌نواز آن شدم. منطقه‌ی دوم همان حس و حال بازی‌های کلاسیک شنمو را دارد.
باورش کمی سخت است، ولی مکانیک منفور QTE در شنمو 3 نیز حضور دارد. منتهی خوشبختانه خیلی کم‌رنگ شده است و سازندگان سازوکار آن را بهبود بخشیده‌اند. در نتیجه خیلی مشکل‌ساز نمی‌شود و قابل تحمل است. مکانیک دیگری که از بازی‌های کلاسیک بازگشته، محدودیت زمانی است و شما سر ساعت به خصوصی باید حتماً بخوابید. همچنین مکانیک جدید غذا خوردن به بازی اضافه شده که چندان جالب نیست. اگر غذا نخورید استقامت شما کاسته می‌شود و می‌میرید. برای تهیه‌ی غذا باید دست به جیب شوید. خوشبختانه سیستم کار کردن و کسب درآمد در بازی بهبود پیدا کرده و این موضوع مشکل خاصی را پدید نمی‌آورد.
یکی دیگر از تغییرات بازی سیستم لول آپ یا ارتقاء جدید است. شما با تمرین کردن و مبارزه با حریفان ارتقاء پیدا می‌کنید. بدینوسیله می‌توانید نوار سلامتی، قدرت ضربات و دیگر ویژگی‌های ریو را ارتقاء دهید. سیستم مبارزات بازی نیز تغییر کرده و ساده‌سازی شده است. به عنوان مثال سازندگان یک دکمه‌ی قابل شخصی‌سازی را در بازی قرار داده‌اند که می‌توانید چندضرب‌ها و فنون پیچیده را روی آن تنظیم کنید. البته کماکان شاهد مبارزات چالش‌برانگیز در مقاطعی از بازی خواهید بود.
اما یکی از مشکلات اصلی که شخصاً با Shenmue 3 داشتم، ضرباهنگ روایی آن است. تمرکز خیلی کمی روی داستان انتقام ریو گذاشته شده و بیش‌تر ماجرا حول شخصیت شنهوا (Shenhua) و گم شدن پدرش جریان دارد. البته ماجرای ریو هم پیگیری می‌شود ولی شاکله‌ی اصلی ماجرای شنهوا است. به شخصه از این تغییر متعجب شدم و نمی‌دانم استاد سوزوکی چرا چنین تصمیمی گرفته است. شاید امید زیادی به ساخت Shenmue 4 داشته‌اند و این تصمیم ناشی از این باشد. خوشبختانه زمزمه‌های ساخت نسخه‌ی چهارم هم اخیراََ به گوش رسید و جای امیدواری هست.
در کل شنمو 3 را دوست داشتم. با اینکه انتظارات بیش‌تری از این دنباله داشتم و بخش ابتدایی بازی به شدت من را نا امید کرد؛ ولی این نظرات کاملاً شخصی هستند و هر شخص ممکن است برداشت متفاوتی از شنمو 3 داشته باشد. نکاتی که برای بنده جالب نبودند شاید برای شما خوشایند باشند و بالعکس.
نوشتار مرتبط: نقد و بررسی بازی Gravity Rush؛ دوباره عاشق شدن!
سخن پایانی
شنمو 3 بازی خوبی است؟ صد البته. آیا همه می‌توانند از تجربه‌ی بازی لذت ببرند؟ شک دارم. ضرباهنگ بازی کند است. برای لذت بردن از بازی باید صبور باشید. همچنین کیفیت فنی و مکانیک‌های گیم پلی بازی مدرن نیستند. با این حال از لحاظ هنری مثل همیشه با اثری درجه یک طرف هستیم که ارزش حداقل یک بار تجربه کردن را دارد.
امتیاز ساویس‌گیم: ۷ از ۱۰
بازبینی تصویری
استاد از این QTE چه خیری دیده، من نمی‌دونم!
منطقه‌ی خیال انگیز و رویایی بازی که سرشار از زندگیه…
دهکده‌ی اول بازی هم جهان خودش رو داره، ولی کمی خسته کننده می‌شه
نوار سلامتی شروع به خالی شدن می‌کنه و فقط با غذا خوردن پر می‌شه…
نمایی دیگر از این مکان افسانه‌ای…
هتل لوکس و مجلل بازی که هزینه ی یک شب اقامت در اون تنها با 5 دقیقه هیزم شکستن جور می‌شه! کاش همچین جایی در واقعیت هم وجود داشت…
نوشتار مرتبط: نقد و بررسی بازی Gravity Rush 2؛ شاهکار رنگارنگ
FINAL VERDICT
Is Shenmue 3 a good game? of course. Can everyone enjoy this gaming experience? I doubt it. The tempo of the game is slow. You have to be patient to enjoy the game. Also, the technical quality and gameplay mechanics are not modern. However, artistically, as always, we are dealing with a first-class work that is worth experiencing at least once
SavisGame Score: 7 out of 10
