بسیاری از بازی‌ها می‌خواهند شما فراموش کنید که در حال بازی کردن هستید، تا شما را در دنیای خود غرق کنند و به‌عنوان یک سرگرمی برای فرار از واقعیت عمل کنند. هر چیزی که در بازی اتفاق می‌افتد، کاملاً در چارچوب همان بازی باقی می‌ماند. اما اگر بازی از این چارچوب خارج شود و شروع به تأثیرگذاری بر دنیای واقعی کند چه؟ اگر دیگر مطمئن نباشید که هنوز در حال بازی هستید یا نه؟ اگر بازی به نظر بیاید که می‌داند شما قرار است چه کاری انجام دهید، مهم نیست چقدر خلاق باشید، و این را به شما بگوید؟ یا شاید به همین سادگی باشد که پایان بازی آن‌قدر تأثیرگذار باشد که روزها بعد از اتمام آن نتوانید به چیز دیگری فکر کنید.
لیست زیر شامل برخی از نمونه‌های مورد علاقه ما از بازی‌هایی است که می‌خواهند با شما بمانند و مدت‌ها پس از پایان بازی در ذهن شما جا خوش کنند. به‌عنوان نکته‌ای جانبی، اکثر این بازی‌ها فقط برای کامپیوتر در دسترس نیستند، بلکه روی پلی استیشن، ایکس باکس، نینتندو و حتی موبایل هم قابل اجرا هستند، که این باعث می‌شود دسترسی به آن‌ها و بازی کردنشان آسان‌تر شود.
14- استنلی پارابل (The Stanley Parable)
- توسعه‌دهنده: Galactic Cafe
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر و کنسول های بازی
- تاریخ انتشار: ۱۷ اکتبر ۲۰۱۳
به‌هم‌ریختن ذهن شما اغلب چیزی ترسناک و وحشتناک است. اما استنلی پارابل این موضوع را به شوخی تبدیل می‌کند. این بازی روایی اول‌شخص، بازی‌ای درباره بازی کردن است. راوی (که واقعاً خنده‌دار است) به نظر می‌رسد برای هر اقدامی که ممکن است انجام دهید آماده باشد، حتی اگر فقط بخواهید بی‌حرکت به دیوار خیره شوید یا چیزی به افراطی‌گری تلاش برای خارج شدن از نقشه با استفاده از باگ‌ها باشد. ما اغلب بازی‌ها را انجام می‌دهیم تا احساس هوشمندی کنیم و سعی می‌کنیم کارهایی انجام دهیم که بازی انتظارش را ندارد تا آن را خراب کنیم. استنلی پارابل تمام ترفندهای شما را می‌داند.
13- سوما (SOMA)
- توسعه‌دهنده: Frictional
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، ایکس‌باکس وان
- تاریخ انتشار: ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۵
از سازندگان Amnesia: The Dark Descent، بازی سوما از زیبایی‌شناسی گوتیک تاریک فاصله می‌گیرد و شما را به کاوش در یک تأسیسات زیرآبی میبرد که همه غایب‌اند و ربات‌ها اصرار دارند انسان هستند. طراحی هنری به سبک گیگر این بازی را از قبل آزاردهنده می‌کند، اما با باز شدن داستان، با سؤالات فلسفی درباره چیزهایی مانند آگاهی و ماهیت خود مواجه خواهید شد. اما این پایان بازی است که واقعاً با شما می‌ماند. ما اینجا آن را اسپویل نمی‌کنیم، سوما این روزها خیلی گران نیست و حالتی دارد برای بازیکنانی که فقط می‌خواهند داستان را دنبال کنند و نگران مخفی‌کاری نباشند. سوما سعی نمی‌کند دیوار چهارم را بشکند، اما اگر کاملاً خود را در شخصیت غرق کنید و اجازه دهید پایان به شما ضربه بزند، ضربه سختی خواهد بود و هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها در ذهن شما خواهد ماند.
12- خروجی ۸ (The Exit 8)
- توسعه‌دهنده: Kotake Create
- پلتفرم‌ها: Meta Quest، نینتندو سوییچ، کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس سری X/S
- تاریخ انتشار: ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳
بازی‌های تشخیص ناهنجاری این روزها نوعی مد هستند و خروجی ۸ یکی از بهترین‌هاست. توسعه‌یافته توسط Kotake Create، خروجی ۸ شما را در راهروهای زیرزمینی یک ایستگاه قطار ژاپنی قرار می‌دهد که به سمت خروجی هدایت می‌شوید. با این حال، با پیش‌روی، چیزهای عجیبی متوجه خواهید شد. ممکن است فقط یک تابلوی عجیب باشد، اما اگر کاشی‌های دیوار بیش از حد شبیه انسان به نظر برسند، مراقب باشید. با بازی کردن، از شما خواسته می‌شود که محیط اطراف خود را به خاطر بیاورید و شروع به شک کردن به حافظه‌تان خواهید کرد، آیا آن قبلاً آنجا بود؟ این بازی کوتاه است، اما این ممکن است به آن سادگی که به نظر می‌رسد نباشد.
11- دد اسپیس ۳ (Dead Space 3)
- توسعه‌دهنده: Frictional Games/EA
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر، پلی‌استیشن ۳، ایکس‌باکس ۳۶۰
- تاریخ انتشار: ۵ فوریه ۲۰۱۳
دد اسپیس از همان بازی اول سعی داشته ذهن ما را به هم بریزد، آیزاک اصلاً آدم باثباتی نیست. اما دد اسپیس ۳ این را به سطح جدیدی برد. در حالی که بخش تک‌نفره دارای قلاب‌های آزاردهنده و غیرضروری برای پرداخت‌های خرد بود، توسعه‌دهنده Visceral Games توانست در حالت همکاری چیزی واقعاً جالب انجام دهد: یک بازیکن البته آیزاک کلارک را کنترل می‌کند، اما بازیکن دوم کنترل شخصیت جدیدی به نام جاناتان کارور را به دست می‌گیرد. این امکان مأموریت‌های جانبی و تعاملات جدیدی مرتبط با شخصیت را باز می‌کند. اما مهم‌تر از همه، بازی دارای “توهم‌های نامتقارن” است. مارکرهای همیشه حاضر، به این شناخته‌شده‌اند که باعث توهم می‌شوند، و واقعاً عجیب‌تر می‌بود اگر کلارک و کارور توهم‌های یکسانی را می‌دیدند، با توجه به اینکه توهم‌های آیزاک کاملاً شخصی هستند. این ویژگی یک ترفند نیست، زیرا با لحن و تم‌های داستان سازگار است و با قرار دادن بازیکنان در معرض همان چیزهایی که شخصیت‌ها تجربه می‌کنند، داستان را تقویت می‌کند.
10- پونی آیلند Pony Island
- توسعه‌دهنده: Daniel Mullins Games
- پلتفرم‌ها: رایانه شخصی
- تاریخ انتشار: ۴ ژانویه ۲۰۱۶
پونی آیلند، ساخته شده توسط دنیل مولینز، در نگاه اول بازی‌ای ساده درباره یک پونی است که از موانع می‌پرد. اما فقط برای چند دقیقه اول این‌گونه است. بعد از آن، بازی به داستانی درباره ارواح گرفتار، کدهای فروپاشیده و حتی شیطان تبدیل می‌شود. با وجود ظاهر ساده‌اش، پونی آیلند به‌خوبی بازیکن را با خطاها و رفتارهای عجیب خود دچار حس اضطراب می‌کند؛ و این تازه قبل از زمانی است که بازی شروع به شکستن دیوار چهارم می‌کند!
9- دوکی دوکی لیتریچر کلاب (Doki Doki Literature Club)
- توسعه‌دهنده: Team Salvato
- پلتفرم‌ها: نینتندو سوییچ، کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری X/S
- تاریخ انتشار: ۲۲ سپتامبر ۲۰۱۷
یکی از ورودی‌های واقعاً برجسته در این لیست، دوکی دوکی لیتریچر کلاب در نگاه اول فقط یک شبیه‌ساز دوستیابی معمولی به نظر می‌رسد که از کلیشه‌های این ژانر به‌دقت پیروی می‌کند. دوست دوران کودکی‌تان شما را به باشگاه ادبیات مدرسه معرفی می‌کند و سه شخصیت زن دیگر را به شما معرفی می‌کند. مثل یک شبیه‌ساز دوستیابی، با آن‌ها صحبت خواهید کرد و انتخاب‌های دیالوگ انجام می‌دهید، و در لحظات کلیدی از شما خواسته می‌شود برای یکی از آن‌ها شعری بسرایید. اما وقتی اتفاقات به سمت تاریکی شدید می‌چرخند و بازی شروع به باگ زدن می‌کند، همه چیز به‌سرعت از کنترل خارج می‌شود. نسخه استاندارد بازی رایگان است و می‌توانید آن را از Steam دانلود و بازی کنید، در حالی که نسخه دوکی دوکی لیتریچر کلاب پلاس داستان‌های فرعی جدید، موسیقی جدید، بازسازی بصری و موارد بیشتری را اضافه می‌کند.
8- سوپرلیمینال (Superliminal)
- توسعه‌دهنده: Pillow Castle Games
- پلتفرم‌ها: موبایل (اندروید، iOS)، نینتندو سوییچ، کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری X/S
- تاریخ انتشار: ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹
گاهی اوقات برای حل یک معمای سخت به یک دیدگاه جدید نیاز دارید. در سوپرلیمینال، این فقط یک شعار نیست. در این بازی، شما با قدرت دیدگاه معماها را حل خواهید کرد. یک مکعب کوچک روی زمین است و یک لبه بلند که قطعاً نمی‌توانید به آن برسید در آن طرف اتاق قرار دارد. راه‌حل؟ مکعب را بردارید و عقب بروید تا زمانی که به نظر بیاید به اندازه کافی بلند است که بتوانید بالا بروید، سپس آن را رها کنید. ناگهان، واقعاً به اندازه کافی بزرگ می‌شود. این بازی به‌طور مداوم با توانایی‌اش در استفاده از دیدگاه برای ساختن معماهای جالب و به‌یادماندنی شما را شگفت‌زده می‌کند. وقتی آن را بازی کنید، چشمانتان را باور نخواهید کرد.
7- آنتی‌چمبر (Antichamber)
- توسعه‌دهنده: Demruth
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر (macOS، لینوکس، ویندوز)
- تاریخ انتشار: ۱۳ ژانویه ۲۰۱۳
آنتی‌چمبر با ایده فضاهای غیرممکن بازی می‌کند، این و سوپرلیمینال از نظر معماهایی که از شما می‌خواهند حل کنید کاملاً متفاوت هستند، اما به روش‌های مشابهی ذهن شما را به هم می‌ریزند. چرخیدن در یک راهرو ممکن است نشان دهد که نمی‌توانید از همان راهی که آمدید برگردید. دو طرف یک مکعب ممکن است به اتاق‌های مختلفی باز شوند. اگر تا به حال رویای گشت‌وگذار در یک نقاشی ام.سی. اشر را داشته‌اید، آنتی‌چمبر بازی شماست. معماها حول این ساخته شده‌اند که از چیزهایی که در نگاه اول منطقی به نظر نمی‌رسند، معنا بسازید.
6- اینسکریپشن (Inscryption)
- توسعه‌دهنده: Daniel Mullins Games
- پلتفرم‌ها: نینتندو سوییچ، کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری X/S
- تاریخ انتشار: ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱
یکی دیگر از خلاقیت‌های دانیل مولینز، درک اینکه این بازی چگونه پس از پونی آیلند ساخته شد سخت نیست. مثل آن بازی، اینسکریپشن یک بازی متاروایی ترسناک است. شما در حال بازی‌ای هستید درباره مردی که یک بازی انجام می‌دهد، و به نظر می‌رسد بازی از وجود خودش آگاه است. در یک کلبه قدیمی بیدار می‌شوید و یک پیرمرد شما را به بازی کارتی با خودش دعوت می‌کند. مثل پونی آیلند، این بازی درباره تاریکی‌ای است که در یک بازی گمشده ذخیره شده، اما گیم‌پلی واقعاً جذابی را با یک متاروایت ترسناک ارائه می‌دهد که آن را در بر گرفته است. یک ماد رسمی برای بازی به نام Kaycee’s Mod وجود دارد که به شما اجازه می‌دهد برخی از بهترین بخش‌های بازی را دوباره بازی کنید.
5- هیچ بازی‌ای وجود ندارد: بُعد اشتباه (There Is No Game: Wrong Dimension)
- توسعه‌دهنده: Draw Me A Pixel
- پلتفرم‌ها: موبایل (اندروید، iOS)، نینتندو سوییچ، کامپیوتر
- تاریخ انتشار: ۶ اوت ۲۰۲۰
گاهی به نظر می‌رسد که برای رسیدن به بازی‌ها این روزها باید از هزاران حلقه عبور کنیم، موافقت با شرایط خدمات، تنظیم شخصیت‌مان، تماشای صحنه‌های سینمایی بی‌پایان، و گذراندن آموزش‌های بی‌انتها، طوری که انگار هرگز به خود بازی نمی‌رسیم. اما در مورد هیچ بازی‌ای وجود ندارد: بُعد اشتباه، این کل نکته است. وقتی سعی می‌کنید بازی را شروع کنید، شروع نمی‌شود و وظیفه شما این است که بفهمید چطور آن را راه بیندازید. با پیشرفت، بازی از شما می‌خواهد با معماهایی که نیاز به تفکر خلاق جانبی دارند ذهنتان را به کار بیندازید. یک سیستم راهنمایی قوی وجود دارد که مانع از گیر کردن کامل شما می‌شود. مثل استنلی پارابل، هیچ بازی‌ای وجود ندارد اغلب احساس می‌کند که می‌داند شما به چه فکر می‌کنید. می‌خواهید چیزی را امتحان کنید، و یک خط صوتی برای استفاده نادرست از آن آیتم خاص به آن روش خاص وجود دارد. اما اگر بتوانید وارد ذهنیت این بازی شوید، کلی معمای سرگرم‌کننده برای گذراندن وجود دارد.
4- مینی مینی گلف گلف (Mini Mini Golf Golf)
- توسعه‌دهنده: Three More Years
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر
- تاریخ انتشار: ۱۲ دسامبر ۲۰۲۴
مینی مینی گلف گلف نامی کاملاً گیج‌کننده است. این در واقع یک بازی گلف مینیاتوری است، اما به‌سختی یک بازی مینی‌گلف معمولی است. در عوض، این یک بازی روایی تجربی است. شما به سمت سوراخ‌های گلف نمی‌زنید، بلکه چیزی بیشتر شبیه کرم‌چاله‌ها است. توضیح کاملاً معمولی از Steam اینجاست: “با کشف تونل‌هایی در فضازمان و باز کردن خاطراتی از فروپاشی اجتناب‌ناپذیر آب‌وهوا، هویت و مسئولیت در خط گسل آینده سیاره ما برخورد می‌کنند.” بازی مینی‌گلف معمولی.
3- شاهدخت را بکش (Slay the Princess)
- توسعه‌دهنده: Black Tabby Games
- پلتفرم‌ها: نینتندو سوییچ، کامپیوتر، پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس وان، ایکس‌باکس سری X/S
- تاریخ انتشار: ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳
هدفتان ساده است: شاهزاده را بکشید تا جهان را نجات دهید. او حتی در زیرزمین یک کلبه قفل شده است، پس لازم نیست دنبالش بگردید. به نظر ساده می‌آید. پس چرا مدام می‌میرید؟ شاهدخت را بکش یک رمان بصری ترسناک روان‌شناختی با روایتی چرخشی و شاخه‌دار است که پر از عناصر وحشت بدنی و کیهانی است. به‌عنوان قهرمان، متوجه خواهید شد که این وظیفه ساده سخت‌تر از آن چیزی است که ابتدا تصور می‌کردید، و با تلاش‌های مکرر، بازی راه‌های جدیدی برای به‌هم‌ریختن شما پیدا می‌کند. بازی شاهدخت را بکش دارای ظاهری منحصربه‌فرد با هنر مدادی و صداپیشگی کامل است.
2- سایلنت هیل ۲ (Silent Hill 2)
- توسعه‌دهنده: Team Silent (Konami)
- پلتفرم‌ها: کامپیوتر، پلی‌استیشن ۲، ایکس‌باکس
- تاریخ انتشار: ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۱
سایلنت هیل ۲ شما را به شهری مه‌آلود و متروک میبرد که در آن واقعیت و کابوس در هم می‌آمیزند. این بازی به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار ژانر وحشت روان‌شناختی، داستان جیمز ساندرلند را دنبال می‌کند که پس از دریافت نامه‌ای از همسر مرده‌اش، به سایلنت هیل می‌آید. چیزی که ذهن شما را به هم می‌ریزد، فقط موجودات عجیب و غریب یا فضای سنگین بازی نیست، بلکه لایه‌های عمیق احساسی و سؤالاتی است که درباره گناه، سوگ و هویت مطرح می‌کند. بازی از موسیقی آزاردهنده و طراحی صدا استفاده می‌کند تا شما را در تردید نگه دارد، و پایان‌های چندگانه آن، که به انتخاب‌هایتان بستگی دارد، تا مدت‌ها پس از خاموش کردن کنسول در ذهنتان باقی می‌ماند. سایلنت هیل ۲ دیوار چهارم را نمی‌شکند، اما چنان شما را در دنیای تیره و تار خود غرق می‌کند که نمی‌توانید از فکر کردن به آن فرار کنید.
1- تاریکی ابدی (Eternal Darkness: Sanity’s Requiem)
- توسعه‌دهنده: Silicon Knights
- پلتفرم‌ها: نینتندو گیم‌کیوب
- تاریخ انتشار: ۲۴ ژوئن ۲۰۰۲
تاریکی ابدی یک تجربه وحشت روان‌شناختی است که نه‌تنها با شخصیت‌هایش، بلکه با خود شما بازی می‌کند. این بازی شما را در نقش چندین شخصیت در طول تاریخ قرار می‌دهد که همگی با نیروهای باستانی و شیطانی درگیر می‌شوند، اما چیزی که واقعاً ذهنتان را به چالش می‌کشد، سیستم “سلامت عقل” (Sanity) آن است. با کاهش سلامت عقل شخصیتتان، بازی شروع به فریب دادن شما می‌کند، شاید صفحه تلویزیونتان خاموش شود، یا صدای عجیبی بشنوید که انگار از اتاق خودتان می‌آید. این ترفندها، که به عمد دیوار چهارم را هدف می‌گیرند، باعث می‌شوند دائماً واقعیت را زیر سؤال ببرید. داستان پیچیده درباره خدایان باستانی و روایت چندلایه‌اش به اندازه کافی ذهنتان را مشغول می‌کند، اما این حس که بازی خودش شما را تماشا می‌کند و واکنش نشان می‌دهد، چیزی است که مدت‌ها پس از اتمام آن با شما می‌ماند.
شما کدام یک از این بازی ها را تجربه کردیه اید؟ جای کدام بازی در این فهرست خالی است؟
بخوانید: مقایسه مشخصات کنسول بازی نینتندو Switch 2 با Switch 1، بخش دوم
