به قلم حسن نصرالهی
در طول سال‌ها کنسولهای بزرگ زیادی وجود داشته است، اما برخی از آن‌ها توانسته‌اند تأثیر بسیار بیشتری بر بازیبازها بگذارند. از نظر من بهترین کنسولهای بازی آن‌هایی هستند که مرزها را جابه‌جا کرده‌اند و اغلب با ویژگی‌های نوآورانه‌ای همراه بوده اند. همچنین جهشی بزرگ از لحاظ مکانیک، گرافیک و گیم‌پلی با خود به همراه داشته اند.
از آنجایی که بسیاری از این کنسول‌ها در دوره‌های سخت افزاری بسیار متفاوتی عرضه شده اند، مقایسه مستقیم بین آن‌ها کار آسان و حتی عاقلانه‌ای نخواهد بود. اگرچه کنسول‌ها معمولاً با گذشت زمان قدرتمندتر شده‌اند، اما این بدان معنا نیست که تجربه بازی کردن را به همان اندازه بهبود بخشیده اند.
از طرفی برخی هم استدلال می‌کنند که «بازی‌ها یک کنسول را می‌سازند» که البته چندان هم پر بیراه نمی‌گویند. بنابراین برای تعیین بهترین کنسولهای تمام دوران، باید مجموعه بازیهای آن پلتفرم هم در نظر گرفته شود. با ذکر این توضیحات، ما ۱۲ کنسول برتر تاریخ را رتبه‌بندی کرده‌ایم و قصد داریم به آن‌ها بپردازیم.
۱۲- کنسول Atari ۲۶۰۰
- سال عرضه: ۱۹۷۷
اگرچه بسیاری از پرفروش‌ترین بازیهای Atari ۲۶۰۰ عملاً پورت‌های ضعیف‌تری از عناوین محبوب آرکید مانند PacMan، Space Invaders و Donkey Kong بودند. اما این واقعیت که شما می‌توانستید این عناوین را در خانه‌ی خودتان بازی کنید، یک دستاورد فوق العاده چشمگیر بود. همین باعث شد که این کنسول خاطره انگیر در طول عمر پانزده‌ساله خود به ۳۰ میلیون خانه راه پیدا کند تا یک صنعت کاملاً جدید متولد شود.
در زمان عرضه این کنسول، واقعاً بازار کنسولهای خانگی وجود نداشت که بتوان در مورد آن صحبت کرد. علاقه مندان مجبور بودند به نزدیک‌ترین محل دستگاهای آرکید بروند تا بتوانند یک بازی را تجربه کنند اما به لطف آتاری دوست داشتنی همه‌ی اینها تغییر کرد.
متاسفانه کنترل کیفیت ضعیف در سال‌های بعد باعث شد تمام دستاوردهای این کنسول با چالش مواجه شود. اما در هر صورت Atari ۲۶۰۰ جایگاه بسیار ویژه‌ای در هنر هشتم دارد.
| بازی های شاخص Atari 2600 |
|---|
| E.T. The Extra-Terrestrial |
| Pac-Man |
| Pitfall! |
| Asteroids |
| Missile Command |
۱۱– کنسول Wii
- سال عرضه: ۲۰۰۶
کنسول Nintendo Wii با کنترل‌های حرکتی نوآورانه‌اش که هنوز هم برای هر شخصی با هر سنی جذاب است، توانست تا مدت زیادی خانواده‌ها را دور هم جمع کند. نینتندو با این دیدگاه توانست بیش از ۱۰۰ میلیون دستگاه Wii را در سراسر جهان به فروش برساند که همین نشان دهنده‌ی جذابیت این کنسول فوق محبوب بوده است.
در واقع Wii تعریفی نو برای بازی کردن بود و مجموعه‌ای عالی از بازیهای حرکتی-ورزشی را ارائه داد. هر چند که این دسترسی با هزینه‌ای بالا همراه بود! مثلا بسیاری از مردم هنگام بازی کردن، به صورت اتفاقی Wiimoteهایشان از دستشان پرتاپ می‌شد! که همین شکسته شدن صفحه تلویزیون و سایر لوازم خانگی آن‌ها را در پی داشت! البته این اتفاق بیشتر در خلال بازی کردن تنیس رخ می‌داد که شما بایستی با Wiimote سرویس می‌زدید! اما بهرحال این اتفاقات باعث نمی‌شود یکی از بهترین کنسولهای تاریخ را فراموش کنیم. Wii به معنای واقعی کلمه بازیباز را در لذت بازیهای ویدیویی غرق می‌کرد.
| بازی های شاخص Wii |
|---|
| Super Mario Galaxy 2 |
| Wii Sports |
| Super Smash Bros. Brawl |
| Metroid Prime Trilogy |
| The Legend of Zelda: Twilight Princess |
۱۰- کنسول Sega Genesis
- سال عرضه: ۱۹۸۹
رقابت در هر صنعتی مهم است و بازیهای ویدیویی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در آن زمان سگا جنسیس رقیب قدرتمندی برای سوپر نینتندو بود و حتی توانست در برخی از مناطق فروش بیشتری داشته باشد.
سگا جنسیس بازیهای سطح بالای زیادی داشته و حتی بسیاری از عناوین پورت شده روی Genesis از همتای خود یعنی سوپر نینتندو (SNES) بهتر بوده است.
بخش بزرگی از موفقیت این کنسول را می‌توان به استراتژی بازاریابی سگا و معرفی یک عنوان نمادین بنام سونیک نسبت داد. جوجه تیغی محبوب سگا که اولین حضور خود را در Genesis جشن می‌گرفت، غوغای عظیمی به پا کرد و به گونه‌ای فروش این کنسول را تضمین نمود.
ختم کلام برای بسیاری، سگا در آن زمان کارهایی را انجام می‌داد که نینتندو از انجام آن ناتوان بود! این ویژگی‌های برتر به سگا کمک کرد تا جایگاه خود را در بازار رو به رشد کنسولهای خانگی حفظ کند.
| بازی های شاخص Genesis |
|---|
| Sonic 3 & Knuckles |
| Castlevania: Bloodlines |
| Ecco the Dolphin |
| Streets of Rage 2 |
| Earthworm Jim |
۹- کنسول Xbox ۳۶۰
- سال عرضه: ۲۰۰۵
ایکس باکس اورجینال که ۱۸ ماه پس از عرضه‌ی PS2 انتشار یافت، ضرر زیادی را متحمل شد. مایکروسافت از این موضوع درسهای زیادی آموخت و تصمیم گرفت جانشین این کنسول را تقریباً یک سال قبل از PS3 منتشر کند. این رویکرد و همچنین قیمت بالای PS3 از جمله دلایلی است که بسیاری Xbox ۳۶۰ را پیروز جنگ کنسولهای نسل هفتمی بدانند.
مایکروسافت کماکان استراتژی خود را با بازیهای انحصاری فوق العاده‌اش از جمله Gears Of War ،Forza و Halo ادامه داد و توانست میلیون‌ها کنسول را در سراسر جهان به فروش برساند.
البته Xbox ۳۶۰ از یک نقص سخت‌افزاری به نام «حلقه قرمز مرگ» رنج میبرد. از طرفی کنسول PS3 رفته رفته با عناوین انحصاری بی‌نظیرش، از غافله عقب نماند و رقابت تنگاتنگی را با کنسول محبوب مایکروسافت شکل داد.
اما به هر حال مجموعه بازیهای متنوع و عالی Xbox 360 و اجرای فوق‌العاده‌ی بازیهای آنلاین کافی بود تا موفق‌ترین کنسول مایکروسافت، در غرب پیشتاز رقابت باشد.
| بازی های شاخص Xbox 360 |
|---|
| Halo 3 |
| Gears of War |
| The Elder Scrolls V: Skyrim |
| Red Dead Redemption |
| Portal 2 |
۸- کنسول Nintendo ۶۴
- سال عرضه: ۱۹۹۶
مجموعه بازیهای نینتندو ۶۴ چندان بزرگ نبود و استفاده از کارتریج به جای دیسک هم کمی باعث عقب نشینی این کنسول شد. در واقع نینتندو بسیاری از فرانچایزهایی که پیش از این در انحصارش بودند را بخاطر محدودیتهای کارتریج از دست داد که گل سر سبد آن‌ها عناوین Square Enix بود.
با این حال، این بدان معنا نیست که این کنسول سهم عادلانه خود را از عناوین ضروری ندارد. بله تعدادی از آن‌ها به طور قطع در بین بهترین بازیهای ساخته شده تاکنون قرار دارند.
اگرچه دیگر کنسولهای خانگی آن دوره با فناوری سه بعدی کار می‌کردند، اما بسیاری باور دارند که نینتندو ۶۴ کنسولی بود که به بازیهای سه بعدی معنا بخشید.
آثاری مانند Super Mario ۶۴ و The Legend of Zelda: Ocarina of Time به الگویی برای نحوه‌ی کنترل این نوع بازی‌ها تبدیل شدند که مدیریت حرکت و موقعیت دوربین را برای بازیبازها بسیار آسان‌تر کردند.
نینتندو ۶۴ همچنین برای بازیهای چند نفره عالی بود، به خصوص در مورد بازیهای FPS. بنابراین اصلا جای تعجب نیست که این کنسول جریان ساز در رتبه‌بندی ما قرار گرفته است.
| بازی های شاخص N64 |
|---|
| The Legend of Zelda: Ocarina of Time |
| Super Mario 64 |
| Banjo-Kazooie |
| GoldenEye 007 |
| Super Smash Bros. |
۷- کنسول Nintendo Entertainment System
- سال عرضه: ۱۹۸۵
آتاری ۲۶۰۰ به ایجاد بازار کنسولهای خانگی کمک کرد، اما این سیستم سرگرمی نینتندو بود که پس از سقوط بزرگ بازیهای ویدیویی در سال ۱۹۸۳، آن را نجات داد. NES (Famicom در زادگاهش ژاپن) شخصیت‌های محبوبی مانند ماریو و دانکی کونگ را به جهانیان معرفی کرد. در حالی که فرانچایزهای بزرگ دیگری مانند «افسانه زلدا»، «متروید» و «فاینال فانتزی» نیز در همین کنسول متولد شدند و هنر صنعت بازیهای ویدیویی را چندین گام به جلو بردند.
اگرچه NES با استانداردهای امروزی بسیار ابتدایی است، اما در دهه‌ی ۸۰ میلادی از نظر سخت افزاری واقعا چشمگیر بود. حتی با وجود اینکه از حیث بصری به اندازه‌ی بهترین دستگاه‌های آرکید آن دوران هم بنظر نمی‌آمد. اما مجموعه عالی عناوین این کنسول که بیشتر به سمت و سوی بازیهای طولانی‌تر طراحی شده بود، به این پلتفرم کمک کرد تا میلیون‌ها دلار بفروشد. کنسول خاطره‌انگیز NES پایه‌های مستحکمی برای نسلهای آینده بوجود آورد.
| بازی های شاخص NES |
|---|
| Metroid |
| Mega Man 2 |
| The Legend of Zelda |
| Mario Bros. |
| Ninja Gaiden |
۶- کنسول PlayStation
- سال عرضه: ۱۹۹۵
عرضه‌ی پلی استیشن وان بسیاری از مردم را شگفت زده کرد اما در واقع این کنسول سال‌ها در حال ساخت بود. سونی در مقطعی با نینتندو کار می‌کرد. غولهای ژاپنی تصمیم داشتند سیستمی مبتنی بر دیسک که «نینتندو پلی استیشن» نام داشت را منتشر کنند. اما نینتندو در اقدامی عجیب کار را متوقف کرد. تا اینکه سونی خود دست به کار شد و به ساخت کنسولی بنام پلی استیشن روی آورد.
تغییر از کارتریج به دیسک از مهمترین اقدامات سونی برای PS1 بود که به توسعه دهندگان آزادی بسیار بیشتری می‌داد و همین هم منجر به کوچ چندین فرنچایز بزرگ از نینتندو به سونی شد.
برخلاف سگا و نینتندو که هر کدام یک نماد اصلی داشتند، پلی‌استیشن چندین نماد داشت. لارا کرافت، کرش بندیکوت و اسپایرو تنها تعدادی از شخصیت‌های محبوبی بودند که به بهترین وجه با PS1 مرتبط شدند. با اینکه جهش از ۲ بعدی به ۳ بعدی جهشی خاص نبود، اما جهشی است که PS1 در آن پیشگام بود. این کنسول فراموش نشدنی به سادگی جایگاه خود را به عنوان یکی از بهترین کنسولهای تمام دوران تثبیت کرده است.
| بازی های شاخص PlayStation |
|---|
| Final Fantasy VII |
| Crash Bandicoot |
| Metal Gear Solid |
| Tekken |
| Tomb Raider |
۵- کنسول Nintendo Switch
- سال عرضه: ۲۰۱۷
برای سال‌ها کنسولهای دستی و کنسولهای خانگی به‌عنوان دو چیز مجزا در نظر گرفته می‌شدند، اما با انتشار نینتندو سوئیچ همه چیز تغییر کرد.
در واقع نینتندو سوئیچ با تلفیق ویژگی‌های کنسولهای دستی و خانگی، گیمرهای سراسر جهان را مجذوب خود کرد. در نتیجه این کنسول شانس تبدیل شدن به پرفروش‌ترین کنسول بازی در تمام دوران را دارد.
حال این آزادی جدید را با مجموعه‌ای از عناوین فوق‌العاده ترکیب کنید تا به راحتی متوجه شوید که چرا بسیاری از مردم سوئیچ را انتخاب کرده‌اند.
به طور حتم ضعفهای سخت افزاری و تجربه‌ی آنلاین نه چندان قوی، کمی این پلتفرم فوق محبوب را به عقب می‌راند اما با توجه به قیمت مناسب آن و میزان راحتی‌ای که ارائه می‌کند، نادیده گرفتن این نقص‌ها بسیار آسان است.
| بازی های شاخص Switch |
|---|
| Super Mario Odyssey |
| The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom |
| Xenoblade Chronicles 3 |
| Mario Kart 8 Deluxe |
| Pokemon Legends: Arceus |
۴- کنسول Dreamcast
- سال عرضه: ۱۹۹۹
قبلاً بارها گفته شده که Dreamcast سال‌ها جلوتر از زمان خود بود. دریم کست اولین کنسول خانگی بود که به معنای واقعی کلمه می‌شد با آن آنلاین بازی کرد. همچنین با ایده‌ی استفاده از کنترل‌های حرکتی در چندین بازی، حسابی نوآوری به خرج داد. شاید مجموعه بازیهای این کنسول چندان بزرگ نباشد، اما دارای عناوینی تعیین‌کننده در ژانرهای مختلف است. مانند SoulCalibur ،Skies of Arcadia و Shenmue از یو سوزوکی افسانه ای.
متأسفانه Dreamcast از همان ابتدا با شکست مواجه شد، زیرا سگا با تصمیماتی اشتباه و غیر قابل جبران اعتماد گیمرها و توسعه دهندگان ترد پارتی را از دست داد. در نهایت هم با انتشار PS2 میخ نهایی بر تابوت این کنسول کوبیده شد. اما بدون شک دورانی که دریم کست رقم زد دوران به شدت مهمی در تاریخ بازیهای ویدیویی است.
| بازی های شاخص Dreamcast |
|---|
| Shenmue |
| Rez |
| Skies of Arcadia |
| Jet Set Radio |
| Phantasy Star Online |
۳- کنسول Game Boy
- سال عرضه: ۱۹۸۹
در دهه‌ی شصت و هفتاد، فکر اینکه بتوانیم بازیهای ویدیویی را در حال حرکت انجام دهیم، چیزی شبیه به یک رویا بود. چندین شرکت تلاش کردند کنسولهای بازی قابل حمل خود را توسعه دهند، اما سرانجام این نینتندو بود که در اواخر دهه‌ی هشتاد این فرمول را تثبیت کرد.
در طول سال ها، بسیاری تلاش کردند تا با این کنسول اعجاب‌انگیز رقابت کنند اما هیچ کدام حتی به آن نزدیک هم نشدند. در واقع نسخه اصلی Game Boy بیشتر از چهار برابر Atari Lynx ،Sega Game Gear و TurboExpress فروخته است.
این پلتفرم پایه‌هایی را برای کنسولهای دستی نینتندو در آینده پایه‌گذاری کرد. دیگر کنسولهای دستی این شرکت مانند GBA ،DS و حتی سوئیچ بیشتر موفقیت‌شان را مدیون Game Boy دوست داشتنی هستند.
| بازی های شاخص Game Boy |
|---|
| Pokemon Red & Blue |
| The Legend of Zelda: Link’s Awakening |
| Tetris |
| Super Mario Land 2: 6 Golden Coins |
| Metroid 2: Return of Samus |
۲- کنسول SNES
- سال عرضه: ۱۹۹۱
بسیاری از بهترین کنسولهای بازی ویژگی‌های نوآورانه‌ای را معرفی کردند، اما در مورد Super Nintendo صادقانه عرض می‌کنم که اینطور نبود! به طور حتم SNES در زمان عرضه‌اش از سخت‌افزار بسیار پیشرفته‌ای بهره میبرد. اما واقعاً نمی‌توان کاری که این کنسول انجام می‌داد را از سایر رقبا متمایز کرد. با این حال عملکرد آن به طرز فوق العاده‌ای خوب بود. SNES یکی از آخرین کنسولهای خانگی جریان اصلی بود که بازیهای دوبعدی را پشتیبانی می‌کرد. بسیاری از توسعه‌دهندگان تا اواسط دهه‌ی ۹۰ که بر این هنر تسلط داشتند عناوین بسیار خوبی را برای این کنسول عرضه کردند.
بدون شک در بین مجموعه بازیهای متنوع این کنسول، با برخی از بهترین آثار نقش‌آفرینی تاریخ مواجه می‌شویم. در حالی که نباید از عرضه‌ی تعدادی از بزرگترین فرانچایزهای نینتندو روی این سیستم نیز غافل شویم که همگی جزو بهترین عناوین ساخته شده هستند.
| بازی های شاخص SNES |
|---|
| Donkey Kong Country |
| Super Metroid |
| The Legend of Zelda: A Link to the Past |
| Chrono Trigger |
| Final Fantasy VI |
۱- کنسول PlayStation ۲
- سال عرضه: ۲۰۰۰
با توجه به کنسولهای بسیار خوبی که در این سال‌ها وجود داشته است، انتخاب بهترین کنسول تمام دوران کار آسانی نیست. با این حال پلی استیشن ۲ با توجه به نقشی که در اصلاح بازیهای سه بعدی ایفا کرده و مجموعه آثار بسیار بزرگ و متنوعی که داشته، شایسته‌ی قرار گرفتن در جایگاه نخست است. البته نباید از توانایی این کنسول به عنوان یک پخش کننده DVD (که در آن زمان تقریباً به اندازه خود کنسول هزینه داشت) نیز چشم پوشی کرد.
به هر حال پس از انتشار جهانی در سال ۲۰۰۰، PS2 به طور کامل رقبا را نابود کرد! این کنسول با فروشی بیش از ۸ برابر از GameCube پیشی گرفت، سگا را مجبور کرد به طور کامل از بازار کنسولهای خانگی خارج شود و در نهایت به پرفروش‌ترین کنسول بازیهای ویدیویی در تمام دوران تبدیل شود.
| بازی های شاخص PS2 |
|---|
| Grand Theft Auto III |
| Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty |
| Final Fantasy X |
| Devil May Cry |
| God of War |
مجموع وسیع بازیهای PS2 تقریباً برای همه‌ی افراد مناسب بود. این کنسول افسانه‌ای که بیش از ۵۰ بازی با امتیاز بالای ۹۰ را در متاکریتیک ثبت کرده، بدون شک شایسته‌ی عنوان بهترین کنسول تمام ادوار است.
به نظر شما چه کنسول دیگری شایسته ی حضور در این فهرست است؟
