در سالهای اخیر، فرآیند کاهش ولتاژ یا “Undervolting” توجه زیادی را از سوی کاربران مختلف، چه کاربران عادی و چه حرفهایها، به خود جلب کرده است. این علاقه به دلیل تلاش برای بهبود عملکرد رایانهها و افزایش طول عمر مفید آنها ایجاد شده است. با رقابت شرکتهای اینتل و AMD برای ارائه پردازندههایی با فرکانسهای بالا، فرآیند اورکلاکینگ (Overclocking) پردازندهها بدون استفاده از سیستمهای خنککننده فوقالعاده پیشرفته، مانند خنککنندههای نیتروژن مایع، دشوارتر شده است.
این معادله پیچیده بین فرکانسهای بدون محدودیت و دماهای نزدیک به نقطه جوش باعث شده است که بسیاری از کاربران بهطور جدی به فکر کاهش ولتاژ رایانههای خود بیفتند. مشکل اینجاست که اکثر این کاربران درک درستی از ماهیت این فرآیند ندارند، چه به دلیل دانش محدودشان در زمینه فناوری و چه به دلیل اطلاعات نادرستی که درباره این فرآیند دارند. خوشبختانه، در این مقاله خرافات رایجی را که باید هنگام انجام Undervolting فراموش کنید، گردآوری کردهایم.
Undervolting برعکس اورکلاکینگ است
اولین خرافهای که باید کاملاً از ذهن خود پاک کنید این است که Undervolting برعکس اورکلاکینگ است. این باور کاملاً نادرست است، هرچند در ظاهر، این دو فرآیند به نظر متضاد میآیند، زیرا یکی شامل کاهش و دیگری شامل افزایش است. بله، بین این دو فرآیند ارتباطی وجود دارد و میتوان آنها را مانند پسرعموهایی در نظر گرفت که اهداف متفاوتی را دنبال میکنند، اما این اهداف لزوماً متضاد نیستند. در ادامه توضیح میدهم چرا.
فرآیند Undervolting درباره تنظیم مقدار ولتاژ (Voltage) موردنیاز برای تغذیه پردازنده در یک فرکانس خاص است. برای مثال، اگر ولتاژ پیشفرض پردازنده در فرکانس 5.1 گیگاهرتز، 1.3 ولت باشد، میتوانید این ولتاژ را به 1.25 ولت در همان فرکانس کاهش دهید. جدای از اورکلاکینگ، اغلب Undervolting با کاهش فرکانس (Underclocking) یا محدود کردن توان اشتباه گرفته میشود، در حالی که این دو فرآیند ارتباط مستقیمی با Undervolting ندارند.
جالب اینجاست که این سردرگمی نهتنها به دلیل اطلاعات نادرست، بلکه به دلیل نقش خود سازندگان پردازندهها نیز به وجود آمده است. برای مثال، قابلیتهایی مانند Precision Boost Overdrive شرکت AMD به شما امکان میدهد توان را محدود کنید و در عین حال Undervolting را انجام دهید. شاید این خرافه چندان فاجعهبار نباشد، اما مهم است که خط روشنی بین این مفاهیم بکشیم، زیرا بسیاری از سوءتفاهمها درباره Undervolting ناشی از اشتباه گرفتن آن با فرآیندهای دیگر است.
Undervolting عملکرد رایانه شما را کاهش میدهد
این خرافه ممکن است به نظر درست بیاید و حتی بدیهی به نظر برسد، اما به خودی خود، فرآیند Undervolting نباید عملکرد رایانه شما را کاهش دهد، بلکه این موضوع به عوامل دیگری بستگی دارد. باور کنید یا نه، Undervolting حتی میتواند عملکرد رایانه شما را بهبود بخشد، به لطف تقویت ویژگیهای پردازندههای مدرن. بار دیگر به قانون مقدس خود بازمیگردیم که میگوید Undervolting صرفاً درباره تنظیم مقدار ولتاژ موردنیاز برای تغذیه پردازنده در یک فرکانس خاص است.
با این حال، Undervolting تنها حلقهای در زنجیرهای طولانی از تنظیماتی است که میتوانید برای افزایش کارایی پردازنده خود انجام دهید و یکی از دلایل اصلی سردرگمی بین Undervolting و سایر فرآیندهای مرتبط همین است. این فرآیند به کاهش دمای پردازنده در همان تنظیمات فرکانس کمک میکند، زیرا توان الکتریکی مصرفی را کاهش میدهد، بهویژه زمانی که توان محدود شده باشد، و این به نوبه خود بر دمای پردازنده تأثیر میگذارد.
گاهی اوقات Undervolting برای بسیاری از افراد، بهویژه کسانی که رایانههای کوچک یا مخصوص بازی دارند، اقدامی محبوب است، زیرا فرکانس در این سیستمها اولویت اصلی نیست. شایان ذکر است که ترکیب Undervolting و محدود کردن توان میتواند عملکرد را قربانی کارایی کند. بنابراین میتوان گفت که Undervolting به تنهایی عملکرد رایانه شما را کاهش نمیدهد، بلکه حتی میتواند راهی برای بهبود عملکرد باشد.
Undervolting فقط برای پردازندههاست
اگرچه این خرافه بهطور عمدی تبلیغ نمیشود، اما معمولاً درباره Undervolting در زمینه پردازندهها صحبت میشود و دلیل آن را توضیح میدهم. برخلاف پردازندهها، کارتهای گرافیک همیشه از Undervolting سود زیادی نمیبرند. با این حال، میتوان ولتاژ کارتهای گرافیک را با استفاده از ابزارهایی مانند GPUTweak III یا MSI Afterburner تنظیم کرد.
Undervolting میتواند در برخی کارتهای گرافیک بهبود عملکرد قابلتوجهی ایجاد کند و حتی امکان افزایش فرکانس را فراهم آورد. این موضوع بهویژه در سری کارتهای RTX 30 شرکت انویدیا مشهود است، زیرا این کارتها ولتاژ پیشفرض بالایی برای دستیابی به عملکرد پایدار در تراشههای معماری Ampere دارند که با فناوری کمکارآمد N8 سامسونگ ساخته شدهاند. اما اگر کارت گرافیک با فناوری بسیار کارآمد ساخته شده باشد، Undervolting میتواند به افزایش فرکانس کمک کند.
تنظیمات Undervolting برای همه پردازندهها یکسان است
این مورد کمتر خرافه است و بیشتر یک سوءتفاهم فنی است. بسیاری از افراد به اشتباه تصور میکنند که تنظیمات Undervolting برای همه پردازندهها ثابت است و به دنبال بهترین تنظیمات میگردند. اینترنت پر است از مقالات، پستها و نظرات درباره بهترین تنظیمات Undervolting برای پردازندههای خاص، که این خود چیز خوبی است. این محتواها میتوانند شما را به مسیر درست هدایت کنند، اما نمیتوان آنها را بهعنوان حقیقت مطلق پذیرفت.
جالب اینجاست که تعیین میزان ولتاژ قابل تنظیم در فرآیند Undervolting برای پردازنده شما شبیه به قمار است، زیرا به عوامل متعددی بستگی دارد، بهویژه کیفیت سیلیکون، درست مانند اورکلاکینگ. حتی ممکن است بین دو پردازنده از یک مدل تفاوت وجود داشته باشد. برای مثال، اگر دو پردازنده Intel Core Ultra 9 285K را بهصورت تصادفی انتخاب کنید، ممکن است بتوانید در یکی Undervolting بیشتری انجام دهید تا در دیگری، پیش از آنکه مشکلات عملکرد به دلیل ناپایداری جریان الکتریکی ظاهر شوند.
این به این معنا نیست که باید محتوای مربوط به بهترین تنظیمات Undervolting را نادیده بگیرید و با تنظیمات تصادفی عملکرد پردازنده خود را به خطر بیندازید. اگر قصد دارید برای پردازنده خود Undervolting انجام دهید، بهتر است درباره پردازنده خود تحقیق کنید تا درک عمیقی از فرآیند کاهش ولتاژ داشته باشید. ممکن است بخواهید Undervolting متعادلی انجام دهید که بین عملکرد و کارایی توازن ایجاد کند، یا Undervolting شدیدی که بر کارایی متمرکز باشد. این انتخاب به نوع استفاده شما بستگی دارد.
