تأثیرگذارترین بازی جهان‌باز تمام دوران سرانجام به شایستگی مورد تقدیر قرار گرفت؛ مدت‌ها بود که این اتفاق باید می‌افتاد.
وقتی به تأثیرگذارترین بازی‌های تمام دوران فکر می‌کنید، احتمالاً چند عنوان به‌سرعت به ذهنتان خطور می‌کند، بازی‌هایی مثل سوپر متروید، اوکارینا آو تایم، هیلو و غیره. اما در کنار این بازی‌های شناخته‌شده‌ی جهانی، چند بازی کمتر شناخته‌شده هم وجود دارند که به همان اندازه، اگر نگوییم بیشتر، تأثیرگذار بوده‌اند. در صدر این فهرست، یک بازی جهان‌باز گمنام اما محبوب به نام شنمو Shenmue قرار دارد که بالاخره به شایستگی مورد تقدیر قرار گرفته است. یک نظرسنجی جدید از آکادمی هنرهای فیلم و تلویزیون بریتانیا (BAFTA) به شنمو عنوان تأثیرگذارترین بازی تمام دوران را اعطا کرده و این بازی را بالاتر از عناوینی مثل زلدا، دووم و غیره قرار داده است.
شنمو که ابتدا در سال ۱۹۹۹ برای کنسول سگا دریم‌کست منتشر شد، داستان ریو هازوکی، یک رزمی کار جوان را روایت می‌کند که به دنبال انتقام از مردی است که زندگی پدرش را پایان داد. زیبایی شنمو در تجربه‌ی آزادانه‌ای نهفته است که کاملاً به بازیکن بستگی دارد تا بفهمد جهان و سیستم‌های بازی چگونه کار می‌کنند.
گرچه شنمو شاید به اندازه‌ی دیگر نامزدهای فهرست BAFTA شناخته‌شده نباشد، اما بدون شک یکی از بازی‌های کلیدی است که صنعت بازی‌سازی را به شکل امروزی‌اش فرم داده است. دلیل اصلی این امر آن است که این بازی عملاً مفهوم بازی‌های جهان‌باز را به شکلی که امروز می‌شناسیم ابداع کرد، جهانی پر از شخصیت‌های غیرقابل‌بازی (NPC) که برنامه‌ها و زندگی‌های شبیه‌سازی‌شده‌ای دارند. شنمو اولین بازی‌ای نبود که این ایده را امتحان کرد، اما اولین بازی‌ای بود که واقعاً در این زمینه موفق شد.
شنمو حس بی‌نقصی از زمان و مکان خلق می‌کند، جهانی که واقعاً به نظر می‌رسد با سرعت خودش پیش می‌رود، صرف‌نظر از اینکه شما چه تأثیری روی آن می‌گذارید. مغازه‌ها طبق برنامه‌ی خودشان باز و بسته می‌شوند، اتوبوس‌ها طبق جدول زمانی حرکت می‌کنند و هر شخصیت کارهای روزانه‌ی خاص خودش را دارد. اگر بخواهید داستان را پیش ببرید، باید زمان خود را هوشمندانه مدیریت کنید و این روال‌ها را یاد بگیرید، به دنبال سرنخ‌هایی بگردید که شما را به مسیر درست هدایت کنند. این لایه از شبیه‌سازی و کاوش در آن زمان کاملاً انقلابی بود و جهانی خلق کرد که زنده‌تر از هر چیزی بود که تا آن زمان دیده بودیم.
می‌توان به‌راحتی تأثیر بازی‌هایی مثل سوپر متروید را در شکل‌گیری فرمول مترویدوانیا دید، اما تأثیر شنمو ظریف‌تر و غیرمستقیم‌تر است و شاید به همین دلیل است که بیشتر به‌عنوان یک اثر کلاسیک کالت شناخته می‌شود. این بازی از زمان خودش جلوتر بود و سال‌ها طول کشید تا توسعه‌دهندگان دیگر به سراغ ایده‌های مشابه بروند. در واقع، در دوران ایکس‌باکس ۳۶۰ و پلی‌استیشن ۳ بود که این ایده‌ها دوباره نوآوری شدند، با جهان‌های شبیه‌سازی‌شده‌ای که در کنار بازیکن کار می‌کردند. بازی‌هایی مثل The Elder Scrolls IV: Oblivion، اساسینز کرید ۲ و رد دد ردمپشن همگی به دنبال پیشبرد فرمولی بودند که شنمو خلق کرده بود. سپس، بازی‌هایی مثل ویچر ۳ و برث آو د وایلد بار دیگر این فرمول را نوآوری کردند. اما شنمو کاتالیزور همه‌چیز بود، نقطه‌ی عطفی که جعبه‌ی پاندورای طراحی جهان‌باز را گشود.
جهان‌باز شنمو شاهکاری از شبیه‌سازی و کاوش ظریف است و هنوز هم به شکلی منحصربه‌فرد زنده به نظر می‌رسد.
ده‌ها سال پس از انتشار شنمو، تأثیرات آن به‌وضوح قابل‌مشاهده است، حتی اگر در سال ۱۹۹۹ به‌طور گسترده شناخته نشده بود. بنابراین، منطقی است که این بازی رتبه‌ی اول را کسب کند، چون صنعت بازی‌های ویدیویی به‌شدت به تجربه‌های جهان‌باز با جهان‌های شبیه‌سازی‌شده‌ی غنی معتاد شده است. به‌جز بازی‌های سرویس‌محور، این بزرگ‌ترین روندی است که در دو دهه‌ی اخیر دیده‌ایم.
یو سوزوکی، خالق شنمو، در واکنش به این پیروزی می‌گوید:
افتخاری است که می‌بینم شنمو این جایزه‌ی معتبر را دریافت کرده است. خوشحالی بزرگی برایم به ارمغان می‌آورد که می‌دانم تلاش ما برای به تصویر کشیدن جوهره‌ی دنیای واقعی در یک بازی همچنان به قلب‌های بسیاری راه می‌یابد و با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند.
این بازی در جمع خوبی هم قرار گرفته است، چون فهرست کامل هم بسیار جالب است، پر از بازی‌هایی که منطقی به نظر می‌رسند و چند غیبت آشکار. به‌ویژه، نبود بازی‌های رزیدنت اویل عجیب به نظر می‌رسد، از تأثیر رزیدنت اویل اول در خلق ژانر وحشت بقا گرفته تا روشی که رزیدنت اویل ۴ بازی‌های اکشن را بازتعریف کرد.
همچنین یک مورد عجیب دیگر وجود دارد که به نظر نمی‌رسد اصلاً باید در این فهرست باشد. کینگدام کام: دلیورانس ۲، که فقط دو ماه پیش منتشر شده، رتبه‌ی هفتم را کسب کرده و از بازی‌هایی مثل سوپر ماریو ۶۴ و فاینال فانتزی ۷ پیشی گرفته است.
اعلامیه‌ی BAFTA می‌گوید:
با ارائه‌ی یک سندباکس زیبا و فوق‌العاده آزاد که در آن می‌توانید هنری، کارآموز ساده را به هر شکلی که می‌خواهید شکل دهید، تعهد دلیورانس ۲ به اصالت مورد توجه رأی‌دهندگان قرار گرفت؛ کلمه‌ی «غوطه‌ور» در پاسخ‌ها برای این بازی بیشتر از هر بازی دیگری ظاهر شد. اگر تأثیر آینده‌ی آن هنوز مشخص نشده باشد، این نقش آفرینی تاریخی همین حالا هم اثری بر بازیکنانش گذاشته است، همان‌طور که یکی گفته: «این بازی به من امید برای آینده‌ی بازی‌سازی می‌دهد.
بدون شک این یکی از بهترین بازی‌های سال تا به امروز است، اما اعطای عنوان تأثیرگذار به آن در این مدت کوتاه کاملاً عجیب به نظر می‌رسد. در ادامه، فهرست کامل ۲۱ بازی تأثیرگذار آمده است:
- شنمو
- دووم
- سوپر ماریو بروز
- هاف-لایف
- لجند آو زلدا: اوکارینا آو تایم
- ماینکرفت
- کینگدام کام: دلیورانس ۲
- سوپر ماریو ۶۴
- هاف-لایف ۲
- دِ سیمز
- تتریس
- توم ریدر
- پونگ
- متال گیر سالید
- ورلد آو وارکرفت
- بالدورز گیت ۳
- فاینال فانتزی ۷
- دارک سولز
- جی تی ای ۳
- الدر اسکرولز ۵: اسکایریم
- جی تی ای
واضح است که برای انتخاب این بازی‌ها فکر زیادی شده است. و حداقل برای رتبه‌ی اول، خوشحال‌کننده است که شنمو بالاخره تقدیری را که واقعاً شایسته‌اش بود دریافت کرد. هنوز مشخص نیست که آیا سری شنمو ادامه خواهد یافت یا خیر.
پس از یک کمپین کیک‌استارتر فوق‌العاده موفق، شنمو ۳ در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و بحث‌برانگیز بود، برخی تعهد آن به بازآفرینی تجربه‌ی اصلی را تحسین کردند و برخی دیگر به دلیل امتناع از مدرن‌سازی آن را مورد انتقاد قرار دادند. بااین‌حال، سوزوکی گفته است که داستان شنمو تمام نشده و او هرگز از ساخت شنمو ۴ «دست نخواهد کشید». پس باید منتظر بمانیم و ببینیم.
شنمو ۱ و ۲ برای پلی‌استیشن ۴، ایکس‌باکس وان و رایانه‌های شخصی در دسترس است.
تأثیرگذارترین بازی جهان‌باز تمام دوران از نظر شما کدام است؟
بخوانید: تماشا کنید: تبلیغ خلاقانه Xbox با عنوان “Wake up” به کارگردانی دیوید فینچر
